Zo maak je van industrieel erfgoed jouw droomplek – 7 tips van architect Iggie Dekkers

Op de Tramkade liggen bijzondere kansen voor nieuwe makers, ondernemers en pioniers. Misschien droom jij wel van een eigen werkruimte, atelier of ontmoetingsplek. Maar hoe zet je zo’n plan om in iets dat echt gebouwd kan worden? Iggie Dekkers, architect bij Eek en Dekkers, weet precies wat daarbij komt kijken. Met ruim tien jaar ervaring in het herbestemmen van industrieel erfgoed hielp zij talloze oude panden aan een nieuw leven. In dit artikel deelt zij haar belangrijkste inzichten — speciaal voor gebiedspioniers en gelegenheidsontwikkelaars: mensen met lef, visie en de ambitie om iets echt bijzonders neer te zetten op de Tramkade!

Op het voormalige Philips-terrein Strijp R in Eindhoven werd Huis RAG, een voormalig pomphuis, omgebouwd tot een woonhuis. Architectuur van de verbouwing door Eek en Dekkers (Piet Hein Eek architecture) 2014.

1. Durf te dromen

Oude plekken en industrieel erfgoed zijn prachtig, omdat ze een sfeer uitstralen die nieuwbouw (nog) niet heeft. Het vertelt een verhaal, het is doorleefd. Durf ook te dromen en je eigen nieuwe plannen te visualiseren. Door erfgoed opnieuw leven in te blazen, krijgt het een nieuwe toekomst én wordt oude glorie hersteld.

2. Wat krijg je cadeau?

Herbestemmen lijkt een lastige opgave, maar eigenlijk krijg je juist al heel veel cadeau: een constructie, buitenschil en vaak mooie details die in een modern bouwproces niet meer gemaakt worden. Uitgaan van wat je al hebt is een heel goed vertrekpunt bij het ontwikkelen van een herbestemming.

3. Zorg voor een goed programma van eisen

Een helder programma van eisen helpt je te onderzoeken of een potentieel herbestemmingsgebouw goed bij je past. Heeft het voldoende vierkante meters voor je functie? Zo niet, kun je uitbreidingsmogelijkheden of extra functies bedenken? Hoeveel vierkante meters heb je nu en in de toekomst nodig? Wat moet het gebouw je bieden en waarin kun je schikken naar het bestaande gebouw?

4. Denk op tijd aan verduurzaming

Hoe prachtig oude panden ook zijn, meestal zijn ze slecht geïsoleerd en verbruiken ze veel energie. Het is belangrijk om in een vroeg stadium na te denken over het installatie- en energieconcept. Hoeveel wil en kun je isoleren? Met welke materialen doe je dat? En welke installaties heb je nodig? Denk eraan dat je vaak moet zoeken naar het best haalbare resultaat. Met een slimme en pragmatische aanpak kun je grote stappen maken. Ga in dit geval eerst voor het laaghangend fruit, met het meeste resultaat. Werk daarna, zolang de financiering dat toestaat, toe naar een 100% optimum.

5. Benoem een aantal architectonische elementen

Wat is voor het gebouw en de functie van essentiële waarde? Door deze uitgangspunten (hoe basaal ook) vast te leggen, creëer je een kapstok die je helpt om latere ontwerpbeslissingen aan te toetsen.
Denk bijvoorbeeld aan:

• behoud originele stalen ramen is essentieel
• staalconstructie in het zicht, niet aftimmeren

6. Niet te veel oppoetsen!

Oude gebouwen hebben vaak een prachtig patina en mooie texturen. Kies bewust plekken waar je dat zo laat en dus niets aan doet. Dit is een onderdeel van de uitstraling van het gebouw én het scheelt veel kosten. Vooral niet alles stuken, poetsen en gladmaken dus.

7. Omdenken

Het bedenken van een nieuwe functie en het opnieuw leven inblazen van wat ooit was, is het leukste wat er is! Omdat je creëert wat er nog niet is, kun je geen gebruikmaken van de gebaande paden voor het creatieve proces. Een gezonde dosis omdenken komt je goed van pas.

Iggie Dekkers